Blog: Doorgedreven haalbaarheidsstudie als circulaire strategie

Posted by Elisabeth Nijs On 13 juni 2022 08:03

#engineering, #construction, #circular, #renovation , #reconversion

---

Bij Macobo-Stabo denken we graag in kansen en dat biedt de opkomende circulaire economie zeker. In deze blog gaan we dieper in op de aanpak van ons Team Stabiliteit bij renovatie- en reconversieprojecten. Het team denkt bij circulair bouwen namelijk niet alleen aan recuperatie van materialen afkomstig van de sloop, maar ze zijn er zich terdege van bewust dat de grote winst te halen is bij hergebruik van gebouwen of structuren.

Haalbaarheidsstudies voor renovatie en reconversie

Om tegemoet te komen aan de huidige eisen van gebruikers, de energie- en klimaatdoelstellingen van de toekomst, en ook als antwoord op het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (a.k.a. Betonstop), zijn renovatie en reconversie essentieel.

Macobo-Stabo zoekt samen met de huidige of potentieel nieuwe eigenaars aan de hand van een haalbaarheidsstudie naar de meest optimale benadering. Daarbij zijn er globaal genomen drie grote lijnen te onderscheiden.

1. Wanneer de structuur geen mankementen vertoont en de indeling beantwoordt aan het huidige programma is het vaak alleen de technische installatie die een update verdient en bekijkt de stabiliteitsingenieur de mogelijke inplanting van nieuwe kanalentracés of een andere invulling van de technische lokalen.
2. Als de beleving van het gebouw niet afgestemd is op de hedendaagse noden bekijken we de mogelijkheden voor een meer open indeling, die de lezing van het gebouw voor de gebruiker vergemakkelijkt en die meer natuurlijk licht toelaat. In dit scenario zijn er geen grote wijzigingen van de in te rekenen gebruikslasten. 
3. Bij doorgedreven reconversies waarbij het huidige programma vervalt, bekijken we de eisen van de nieuwe invulling binnen het bestaand gebouw. In het beoogde pand vond in het verleden bijvoorbeeld een productieproces plaats dat wegens technologische vooruitgang vervalt, of de vraag naar kantoorruimte daalt omdat een mix van kantoor- en telewerk en de invoering van flexplekken een efficiënter gebruik van de fysieke werkruimte toelaat, wat op zijn beurt ook de kans biedt om een kantoor te transformeren naar een geheel residentieel of een mixed use complex. Dit soort omslag in gebruik heeft ingrijpende gevolgen met betrekking tot de nodige gebouwtechnieken, de beoogde afwerking en de gewenste vrije ruimte en dit alles heeft op zijn beurt invloed op de bestaande structuur.

Na een eerste screening van de structuur en een analyse van de gewenste invulling, wordt de keuze voor één van de drie benaderingen in afstemming met de bouwheer gemaakt.

Kristallisatie i.f.v. verdere ontwerpbeslissingen

De stabiliteitsingenieur bekijkt de beschikbare plannen en toetst deze in grote lijnen af aan de vaststellingen bij een eerste bezoek ter plaatse. Er wordt ook nagegaan of er door de jaren heen een degradatie van de structuur plaatsvond (roestvorming, betonrot, scheurvorming, ...). Op basis van deze informatie en een eerste analyse krijgen we inzicht in het structurele concept van het gebouw en maken we een inschatting van de draagkracht volgens de huidige normering. Hierbij houden we rekening met eventuele randvoorwaarden gesteld binnen reeds gekende saneringswerken (denk maar aan de eventuele aanwezigheid van asbest).

In overleg met de bouwheer wordt er vervolgens een inschatting gemaakt van de mogelijke invulling en/of uitbreidingen, rekening houdend met de technische haalbaarheid van bepaalde overlasten en beschikbare vrije hoogtes. De uitgangspunten voor de latere constructieve uitwerking worden vastgelegd en geprefereerde posities van zones geschikt voor verticaal transport van personen en technieken, worden bepaald.

Door deze informatie in een vroeg stadium te genereren, komen we tot een kristallisatie waarin de bouwheer goed geïnformeerd en op gefundeerde wijze een beslissing kan nemen. Zo scheppen we een kader voor verdere ontwerpbeslissingen.

Architecturale kwaliteit en intrinsieke waarde

Parallel wordt een programma opgemaakt voor eventueel bijkomende proeven en peilingen in de bestaande structuur, zoals onder andere:

• Bij zichtbaar betonrot dienen kernboringen uitgevoerd te worden die de chemische samenstelling van het beton controleren.
• De betondekking en de wapeningsdiameters worden op de belangrijkste plaatsen gecontroleerd.
• Aanwezige scheuren worden gemonitord om te kijken of ze stabiel zijn en een herstelling volstaat, of dat er toch eerst naar een remediering gekeken moet worden.
• Een meting van de dikte van brandwerende verflagen op staalstructuur wordt uitgevoerd.

Deze extra gegevens laten toe om meer in detail te kijken naar de mogelijkheden van de bestaande structuur.

Door opgedane ervaring met oude constructiemethoden en onze in-house kennis van verschillende moderne bouwtechnieken, denkt Macobo-Stabo creatief mee over oplossingen afgestemd op architecturale kwaliteit en huidige technische noden.

Projectspecifiek gaan we behalve met de evaluatie van betonkwaliteit en koudebrugwerking ook met onderstaande topics aan de slag:

• Betondekking wordt meer in rekening gebracht voor de evaluatie van de brandweerstand.
• De mogelijkheid tot de realisatie van een optopping met bijkomende belasting kan worden onderzocht. De impact hiervan kunnen we reduceren op basis van onze kennis en ervaring met lichtere houtbouw.
• Mogelijkheden voor het plaatselijk wegnemen van structuur, zonder de horizontale stabiliteit in het gedrang te brengen, worden geëvalueerd zodat een gebouw met beperkte nuttige hoogte toch een aangenaam ruimtegevoel krijgt.
• Gedateerde profieltypes worden geëvalueerd op basis van op maat gemodelleerde elementen.
• Bestaande verbindingen worden vertaald naar rekentechnische rotatiestijfheden zodat doorbuigingen meer in detail geëvalueerd kunnen worden.

Onze doorgedreven analyse zorgt voor een ontwerpproces met structureel logische ingrepen die de architectuur versterken en de intrinsieke waarde van het pand bijkomend bekrachtigen, zodat we het bestaande gebouwenpatrimonium klaarstomen voor een nieuwe generatie gebruikers, rekening houdend met de transitie naar een circulaire economie.

Elisabeth Nijs
Principal Design Engineer Stabiliteit
Elisabeth.nijs@macobo-stabo.be

-

Wens je te weten wat we verder voor jouw project kunnen betekenen? Neem dan contact op met Maaike Deverwerre, Sales & Marketing Manager bij Macobo-Stabo, op +32 460 94 21 39 of maaike.deverwerre@macobo-stabo.be